top of page
Iemand die na een val weer opstaat, met een glimlach.

Veerkracht opbouwen na een tegenslag: 7 stappen om sterker te worden

André Gerardus Zwanenburg

17 december 2023

Het leven is een reis vol ups en downs. Soms stromen de dingen moeiteloos, en soms stuiten we op onverwachte obstakels en uitdagingen. Tegenslagen horen nu eenmaal bij het leven, of het nu gaat om een verbroken relatie, het verlies van een dierbare, ziekte, financiële problemen of een onvervulde droom. Het is in deze momenten dat onze veerkracht op de proef wordt gesteld.


Maar wat is veerkracht precies? En hoe kunnen we deze innerlijke kracht ontwikkelen om met meer gemak en vertrouwen door de moeilijke periodes in het leven te navigeren?


In dit artikel duiken we dieper in de wereld van veerkracht. We onderzoeken wat veerkracht is, waarom het zo belangrijk is, en hoe je het kunt cultiveren. We delen praktische stappen, oefeningen en inspirerende verhalen die je zullen helpen om sterker te worden, te groeien en te bloeien, zelfs te midden van tegenspoed.


Voor wie is dit?: 


Dit artikel is voor iedereen die een moeilijke periode doormaakt, zoals een scheiding, ontslag, ziekte, verlies of andere tegenslag. Het is voor diegenen die hun veerkracht willen versterken en sterker uit de situatie willen komen. Het is ook relevant voor mensen die preventief willen werken aan hun veerkracht, om beter voorbereid te zijn op toekomstige uitdagingen.



Zoekintentie: 


De lezer zoekt naar praktische tips en handvatten om met een tegenslag om te gaan en veerkracht op te bouwen. Ze willen weten hoe ze hun emoties kunnen reguleren, hun zelfvertrouwen kunnen herstellen en weer grip kunnen krijgen op hun leven. Ze zijn mogelijk ook op zoek naar informatie over de oorzaken en gevolgen van een gebrek aan veerkracht, en hoe ze hun mentale en emotionele weerbaarheid kunnen vergroten.

Plant die door steen groeit als symbool voor veerkracht

Wat is Veerkracht en Waarom is het Belangrijk? 


Veerkracht is het vermogen om je aan te passen aan stressvolle situaties en tegenslagen. Het is de innerlijke kracht die je helpt om obstakels te overwinnen, te leren van je ervaringen en sterker te worden. Een tipje van de sluier: veerkrachtige mensen zijn beter in staat om met stress om te gaan, positiever in het leven staan en sneller herstellen van tegenslagen.


Maar veerkracht is meer dan alleen "terugveren" na een tegenslag. 


Het gaat ook om:

  • Flexibiliteit: Je aanpassen aan veranderende omstandigheden.

  • Aanpassingsvermogen: Creatieve oplossingen vinden voor problemen.

  • Doorzettingsvermogen: Niet opgeven, zelfs als het moeilijk wordt.

  • Optimisme: Vertrouwen hebben in de toekomst.

  • Zelfvertrouwen: Geloven in je eigen kunnen.


Waarom is veerkracht zo belangrijk? 


Omdat het ons helpt om:

  • Geestelijke gezondheid te bevorderen: Veerkrachtige mensen zijn minder vatbaar voor angst, depressie en stress.

  • Fysieke gezondheid te verbeteren: Veerkracht kan helpen bij het verminderen van stresshormonen, het versterken van het immuunsysteem en het bevorderen van een gezonde levensstijl.

  • Relaties te versterken: Veerkrachtige mensen zijn beter in staat om conflicten op te lossen en gezonde relaties te onderhouden.

  • Succes te behalen: Veerkracht helpt om door te zetten ondanks tegenslagen en je doelen te bereiken.

  • Gelukkiger te zijn: Veerkracht stelt je in staat om meer te genieten van het leven en positieve ervaringen te omarmen.

De Kern van de Uitdaging: Omgaan met Tegenslag 


Een tegenslag kan je leven op zijn kop zetten en je met allerlei emoties achterlaten: verdriet, angst, boosheid, onzekerheid, teleurstelling, schaamte, of eenzaamheid. Het kan je zelfvertrouwen aantasten, je het gevoel geven dat je de controle kwijt bent, en je wereldbeeld op losse schroeven zetten.


Voel eens in je lichaam: Welke sensaties ervaar je als je denkt aan een recente tegenslag? Waar in je lichaam voel je spanning, verdriet, of angst?


Tegenslagen kunnen zich op verschillende manieren manifesteren:

  • Verlies: Het overlijden van een dierbare, het einde van een relatie, verlies van werk, of verlies van gezondheid.

  • Trauma: Een ingrijpende gebeurtenis die een diepe impact heeft op je emotionele en mentale welzijn, zoals een ongeluk, geweld, of misbruik.

  • Levensveranderingen: Grote veranderingen in je leven, zoals een verhuizing, een nieuwe baan, of het krijgen van kinderen.

  • Dagelijkse stressoren: De opeenstapeling van kleine stressvolle gebeurtenissen, zoals files, ruzie, of deadlines.

Het is belangrijk om te erkennen dat tegenslagen een normaal onderdeel zijn van het leven. Niemand gaat door het leven zonder uitdagingen te ervaren. Het is de manier waarop we met deze uitdagingen omgaan die bepaalt hoe veerkrachtig we zijn.

Een afbeelding van een veer.

Belangrijke Inzichten over Veerkracht 


Dr. Martin Seligman, een pionier op het gebied van positieve psychologie, stelt dat veerkracht niet aangeboren is, maar aangeleerd kan worden. Het gaat om het ontwikkelen van bepaalde vaardigheden en een positieve mindset. Een inzicht om te onthouden: veerkracht is als een spier die je kunt trainen!


Factoren die veerkracht beïnvloeden:

  • Genetische aanleg: Sommige mensen zijn van nature meer veerkrachtig dan anderen.

  • Opvoeding en vroege levenservaringen: Een veilige en ondersteunende omgeving in de kindertijd draagt bij aan de ontwikkeling van veerkracht.

  • Sociale steun: Sterke relaties met familie, vrienden, en de gemeenschap bevorderen veerkracht.

  • Levensvaardigheden: Vaardigheden zoals probleemoplossend vermogen, communicatievaardigheden, en emotieregulatie versterken veerkracht.

  • Mindset: Een positieve mindset, zelfvertrouwen, en een gevoel van controle over je leven dragen bij aan veerkracht.


De rol van het zenuwstelsel:


Veerkracht is ook nauw verbonden met ons zenuwstelsel. Wanneer we stress ervaren, activeert ons sympathische zenuwstelsel de "vecht-of-vluchtreactie". Dit is een oeroude overlevingsmechanisme dat ons helpt om te reageren op gevaar.

Echter, in de moderne wereld worden we vaak geconfronteerd met chronische stress, waardoor ons sympathische zenuwstelsel overactief kan worden. Dit kan leiden tot angst, slaapproblemen, en een verminderde veerkracht.


Om veerkracht te bevorderen, is het belangrijk om ons parasympathische zenuwstelsel te activeren. Dit systeem is verantwoordelijk voor rust, herstel, en ontspanning.


Technieken om het parasympathische zenuwstelsel te activeren:

  • Ademhalingsoefeningen: Diepe, trage ademhaling stimuleert de vagus nerve, die een belangrijke rol speelt in het parasympathische zenuwstelsel.

  • Mindfulness: Door je aandacht te richten op het huidige moment, kun je stress verminderen en je zenuwstelsel kalmeren.

  • Yoga en meditatie: Deze praktijken helpen om je lichaam en geest te ontspannen en je veerkracht te vergroten.

Veerkracht in Actie: Praktijkvoorbeelden 


  • De atleet die na een blessure terugkeert: Een atleet die een zware blessure oploopt, kan geconfronteerd worden met teleurstelling, frustratie, en angst. Een veerkrachtige atleet zal deze emoties erkennen, maar zich ook richten op zijn herstel. Hij zal gedisciplineerd revalideren, zichzelf nieuwe doelen stellen, en uiteindelijk sterker terugkeren dan ooit tevoren.

  • De ondernemer die failliet gaat: Een ondernemer die failliet gaat, kan te maken krijgen met financiële problemen, schaamte, en een gevoel van mislukking. Een veerkrachtige ondernemer zal deze tegenslag zien als een leermoment. Hij zal analyseren wat er mis is gegaan, zijn strategie aanpassen, en met hernieuwde energie een nieuw bedrijf starten.

  • De alleenstaande ouder die een chronische ziekte krijgt: Een alleenstaande ouder die gediagnosticeerd wordt met een chronische ziekte, kan overweldigd worden door angst, zorgen, en onzekerheid. Een veerkrachtige ouder zal steun zoeken bij familie en vrienden, zich informeren over de ziekte, en manieren vinden om zijn of haar leven aan te passen aan de nieuwe situatie.

Deze voorbeelden laten zien dat veerkracht zich in verschillende situaties kan manifesteren. Het gaat erom dat je de uitdaging aangaat, leert van je ervaringen, en blijft geloven in jezelf.

"Veerkracht is niet iets dat je hebt of niet hebt. Het is een vaardigheid die je kunt ontwikkelen." - Sabina Zwanenburg


Sabina benadrukt hier dat veerkracht een vaardigheid is die we kunnen trainen en versterken, net als een spier.

7 Stappen om Veerkracht op te Bouwen 

  1. Accepteer je emoties: Geef jezelf de ruimte om te voelen wat je voelt, zonder oordeel. Onderdruk je emoties niet, maar probeer ze ook niet te laten overheersen. Erken dat het normaal is om je verdrietig, boos, of angstig te voelen na een tegenslag.

  2. Focus op wat je wel kunt beïnvloeden: Richt je energie op de dingen waar je wél controle over hebt. Je kunt de situatie misschien niet veranderen, maar je kunt wel kiezen hoe je erop reageert. Focus op je eigen acties en gedrag, en laat los wat buiten je controle ligt.

  3. Zoek steun: Praat met vrienden, familie, of een professional. Het delen van je ervaringen kan je helpen om je emoties te verwerken en nieuwe perspectieven te krijgen. Sociale steun is een belangrijke bron van veerkracht.

  4. Zorg goed voor jezelf: Eet gezond, beweeg voldoende, en gun jezelf rust. Lichamelijke gezondheid is essentieel voor mentale veerkracht. Zorg voor een goede nachtrust, eet voedzaam voedsel, en beweeg regelmatig.

  5. Ontdek nieuwe mogelijkheden: Zie de tegenslag als een kans om te groeien en te leren. Wat kun je leren van deze ervaring? Welke nieuwe mogelijkheden dienen zich aan? Soms kan een tegenslag je juist op een nieuw pad brengen dat beter bij je past.

  6. Herkaderen: Probeer de situatie vanuit een ander perspectief te bekijken. Kun je de tegenslag zien als een uitdaging in plaats van een bedreiging? Kun je er iets positiefs uithalen? Herkaderen kan je helpen om je mindset te veranderen en je veerkracht te vergroten.

  7. Vier je successen: Hoe klein ook, erken je vooruitgang en wees trots op jezelf. Het vieren van successen, hoe klein ook, helpt je om gemotiveerd te blijven en vertrouwen te hebben in je eigen kunnen.

Veelgemaakte Fouten bij het Opbouwen van Veerkracht 


  • Je emoties negeren: Het wegstoppen van je emoties kan leiden tot opgekropte spanning en psychische problemen.

  • Jezelf de schuld geven: Zelfverwijt en piekeren over het verleden verhinderen je om vooruit te kijken.

  • Steun vermijden: Je isoleren van anderen kan leiden tot eenzaamheid en verminderde veerkracht.

  • Te snel opgeven: Geef jezelf de tijd om te herstellen en te groeien. Veerkracht opbouwen is een proces, geen quick fix.

  • Perfectionisme: De lat te hoog leggen kan leiden tot teleurstelling en zelfkritiek.

  • Negatieve zelfspraak: Jezelf naar beneden halen ondermijnt je zelfvertrouwen en veerkracht.


Tips om deze fouten te vermijden:

  • Wees mild voor jezelf: Het is oké om fouten te maken en tijd nodig te hebben om te herstellen.

  • Praat met iemand: Deel je ervaringen met vrienden, familie, of een professional.

  • Focus op je sterke punten: Wat zijn je talenten en vaardigheden? Waar ben je goed in?

  • Stel realistische doelen: Begin met kleine stapjes en vier je successen.

  • Oefen dankbaarheid: Richt je aandacht op de positieve dingen in je leven.

 Iemand die mediteert in de natuur.

Maya’s Reis naar Veerkracht: Hoe Ze Haar Leven Veranderde


Maya was een succesvolle advocate met een druk leven. Ze werkte lange dagen, reisde veel, en had weinig tijd voor zichzelf. Totdat ze op een dag de diagnose borstkanker kreeg. Haar wereld stortte in. Ze moest haar baan opgeven, onderging zware behandelingen, en voelde zich uitgeput en angstig.


Maar Maya gaf niet op. Ze besloot om de ziekte te zien als een wake-up call. Ze begon met yoga en meditatie, veranderde haar eetpatroon, en zocht steun bij lotgenoten. Langzaam maar zeker herontdekte ze zichzelf. Ze leerde om te gaan met haar angst, vond nieuwe betekenis in haar leven, en ontdekte een passie voor schrijven.


Na een lange en moeilijke periode herstelde Maya van haar ziekte. Ze schreef een boek over haar ervaringen, dat een bestseller werd. Ze gaf lezingen over veerkracht en inspireerde anderen om hun eigen innerlijke kracht te vinden. Maya's verhaal laat zien dat zelfs in de donkerste tijden, er altijd hoop is.


De link met veerkracht: 


Maya's verhaal illustreert de verschillende aspecten van veerkracht: aanpassingsvermogen, doorzettingsvermogen, optimisme, en het vermogen om te leren van tegenslagen. Ze gebruikte haar ervaring om te groeien en anderen te inspireren.

Veerkracht Integreren in je Dagelijks Leven 


Je kunt veerkracht trainen door dagelijks kleine stappen te zetten. Wist je dat zelfs een korte meditatie of ademhalingsoefening al een verschil kan maken?



Hier zijn enkele praktische tips:


  • Start een dankbaarheidsdagboek: Schrijf elke dag op waar je dankbaar voor bent. Dit helpt je om je te richten op het positieve en je veerkracht te vergroten.

  • Oefen mindfulness: Neem elke dag een paar minuten de tijd om je aandacht te richten op je ademhaling of je zintuigen. Dit helpt je om meer in het moment aanwezig te zijn en stress te verminderen.

  • Beweeg regelmatig: Lichaamsbeweging is niet alleen goed voor je fysieke gezondheid, maar ook voor je mentale veerkracht. Zelfs een korte wandeling in de natuur kan wonderen doen.

  • Zorg voor voldoende slaap: Een goede nachtrust is essentieel voor je veerkracht. Zorg voor een regelmatig slaapritme en creëer een ontspannen slaapomgeving.

  • Leer nee zeggen: Stel grenzen en durf nee te zeggen tegen dingen die je energie kosten.

  • Investeer in je relaties: Breng tijd door met mensen van wie je houdt en die je steunen.

  • Zoek professionele hulp: Aarzel niet om hulp te zoeken bij een therapeut of coach als je het moeilijk hebt.

"De grootste glorie in het leven ligt niet in het nooit

vallen, maar in het telkens weer opstaan." - Nelson Mandela


Deze quote benadrukt dat tegenslagen onvermijdelijk zijn, maar dat het onze veerkracht is die ons in staat stelt om te overwinnen en te groeien.

Boeken en Meer


  • Boek: Veerkracht: De kracht van flexibiliteit - Auteur: Rick Hanson. Dit boek biedt praktische inzichten en oefeningen om veerkracht te ontwikkelen en stress te verminderen.

  • Boek: Option B: Facing Adversity, Building Resilience, and Finding Joy - Auteurs: Sheryl Sandberg & Adam Grant. Dit boek deelt persoonlijke verhalen en inzichten over omgaan met tegenslag en het vinden van veerkracht.

  • Boek: De kunst van het veerkrachtig leven - Auteur: Boris Cyrulnik. Dit boek beschrijft hoe mensen trauma's kunnen overwinnen en veerkracht kunnen ontwikkelen.

Voor Jouw Reis


De reis naar veerkracht is er een van vallen en opstaan, van leren en groeien. Neem de inzichten uit dit artikel mee op jouw pad en onthoud: je bent sterker dan je denkt. Je hebt het vermogen om tegenslagen te overwinnen en te groeien door je ervaringen. Vertrouw op je innerlijke kracht en omring jezelf met mensen die je steunen.

Meer Weten? Ontdek Meer:


Lees meer over zelfcompassie en ontdek hoe mildheid voor jezelf je kan helpen in moeilijke tijden. Of verdiep je in mindfulness en leer hoe je meer in het moment aanwezig kunt zijn. Ontdek nog veel meer in onze kennisbank. Wil je meer weten over hoe onze trainingen je kunnen helpen met het ontwikkelen van veerkracht? Neem dan contact met ons op.

Artikelen in Veerkracht Ontwikkelen

bottom of page